حدیث201
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
مِنَ الاِقتِصادِ سَخاءٌ بَغَیرِ سَرَفِ ، وَ مُرُوَّةٌ مِن غَیرِ تَلَفٍ؛
بخشندگی بدون اسراف و مردانگی بدون تباه کردن [و ایجاد نابسامانی ] نشانه میانه‌روی است.
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث9419
حدیث202
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
مِن کَمالِ السَّعادَةِ السَّعیُ فی إصلاحِ الجُمهُورِ؛
تلاش برای مصلحت عموم مردم ، کمال سعادتمندی است.
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث9361
حدیث203
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
اطلُبوا الخَیرَ عِندَ حِـسـانِ الوُجوهِ ، فإنَّ فِعالَهُـم أحْری أنْ تکونَ حُسْنا؛
خـیر و خـوبـی را نـزد خوشرویان بجویید ؛ زیرا کردار ایشان به زیبایی سزاوارتر است .
عیون أخبار الرضا علیه‌السلام : 2 / 74 / 344
حدیث204
امام علی علیه‌السلام :
زَینُ الإیمانِ طَهارَةُ السَّرائرِ وحُسنُ العَملِ فی الظّاهِرِ؛
زیور ایمان ، پاکی درون است و نیک رفتاری برون .
غرر الحکم : 5504
حدیث205
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أحسَنُ زِینَةِ الرَّجُلِ‌السَّکِینَةُ معَ إیمانٍ ؛
نیکوترین زیورِ مرد ، آرامش همراه ایمان است .
بحار الأنوار : 71 /337/2
حدیث206
امام علی علیه‌السلام :
ما تَزَیَّنَ مُتَزَیِّنٌ بمِثلِ طاعَةِ اللّه ؛
هیچ آراسته‌ای به زیوری مانند طاعت خدا ، آراسته نشد .
غرر الحکم : 9489
حدیث207
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أطعِمُوا المَرأَةَ فی شَهرِهَا الَّذی تَلِدُ فیهِ ، التَّمرَ؛ فَإِنَّ وَلَدَها یَکونُ حَلیما نَقِیّا؛
به زن، در ماهی که فرزند به دنیا می‌آورد، خرمای تازه بدهید؛ چرا که در این صورت، کودک وی بردبار و پاک خواهد بود .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 141 ، حدیث 58
حدیث208
امام علی علیه‌السلام :
العَفافُ زینَةُ الفَقرِ؛
خویشتنداری (و مناعت طبع) زیور فقر است .
نهج البلاغه: حکمت 68
حدیث209
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أکثِرُوا مِن الصَّدَقَةِ تُرزَقُوا؛
صـدقـه زیاد بدهید، تا خداوند به شما روزی بدهد .
بحار الأنوار : 77 / 176 / 10
حدیث210
امام علی علیه‌السلام :
مُواساةُ الأخِ فی اللّه عز و جل تَزِیدُ فی الرِّزقِ؛
کمک مالی به برادر دینی، روزی را زیاد می‌کند.
بحار الأنوار : 74 / 395 / 22
حدیث211
امام علی علیه‌السلام :
استِعمالُ الأمانَةِ یَزِیدُ فی الرِّزقِ؛
امانتداری، روزی را می‌افزاید.
بحار الأنوار : 75 / 172 / 8
حدیث212
امام علی علیه‌السلام :
مَن حَسُنَتْ نِیّتُهُ، زِیدَ فی رِزقِهِ؛
هر که خـوش نیّت باشـد، روزیش زیاد شود .
بحار الأنوار : 103 / 21 / 18
حدیث213
امام باقر علیه‌السلام :
الزَّکاةُ تَزِیدُ فی الرِّزقِ؛
زکات دادن، روزی را می‌افزاید.
بحار الأنوار : 96 / 14 / 27
حدیث214
امام صادق علیه‌السلام :
مَن حَسَّنَ بِرَّهُ أهلَ بَیتِهِ زِیدَ فی رِزقِهِ؛
هرکه با خانواده خود نیکوکار باشد، روزیش زیاد شود .
بحار الأنوار : 69 / 408 / 117
حدیث215
امام صادق علیه‌السلام :
إنّ البِرَّ یَزِیدُ فی الرِّزقِ؛
نیکوکاری، روزی را زیاد می‌کند .
بحار الأنوار : 74 / 81 / 84
حدیث216
امام صادق علیه‌السلام :
حُسنُ الخُلُقِ یَزِیدُ فی الرِّزقِ؛
خوشخویی ، روزی را زیاد می‌کند .
بحار الأنوار : 71 / 396 / 77
حدیث217
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن سَرَّهُ أن یُبسَطَ لَهُ فی رِزقِهِ ویُنسَأَ لَهُ فی أجَلِهِ فَلْیَصِلْ رَحِمَهُ؛
هر که خوش دارد روزیش زیاد و عمرش دراز شود ، صله رحم به جا آورد .
الخصال : 32 / 112
حدیث218
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
صِلَةُ الرَّحِمِ تَزیدُ فیالعُمرِ ، وتَنفی الفَقرَ؛
صله رحم، عمر را زیــاد می‌کند و فقر را از بین می‌برد .
بحار الأنوار : 74 / 103 / 61
حدیث219
امام باقر علیه‌السلام :
البِرُّ وصَدقَةُ السِّرِّیَنفِیانِ الفَقرَ؛
نیکی کردن و صدقه نهانی، فقر را از بین می‌برند.
بحار الأنوار : 74 / 81 / 83
حدیث220
امام صادق(علیه السلام):
من قَنِعَ بما رَزَقَهُ اللّه‌ُ فهُو مِن أغنَی الناسِ .
هر که به آنچه خداوند روزیش کرده است قانع باشد، توانگرترین مردم است .
الکافی : 2 / 139 / 9
حدیث221
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند :
التّاجرُ الصَّدوقُ تَحتَ ظِلِّ العَرشِ یَومَ القیامةِ؛
کاسب راستگو در روز قیامت زیر سایه عرش است .
کنز العمال : 9218
حدیث222
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند :
التّاجرُ الأمینُ الصَّدوقُ المسلِمُ معَ الشّهداءِ یَومَ القیامةِ؛
کاسب درستکارِ راستگوی مسلمان ، در قیامت با شهیدان است .
کنز العمال : 9216
حدیث223
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم ) می فرمایند:
خَیرُ الکَسبِ کَسبُ یَدَیِ العامِلِ إذا نَصَحَ؛
بهترین درآمد، درآمــدِ کارگری است که در کارش صداقت داشته باشد .
جامع الأحادیث : 76
حدیث224
قال الباقر - علیه السلام -:
ان الصدقة تضاعف فی یوم الجمعة ؛
پاداش صدقه در روز جمعه دو برابر است .
(مستدرک الوسائل ، ج 7، ص 187).
حدیث225
قال علی - علیه السلام -:
عبادالله ان تقوی الله حمت اولیاء محارمه و الزمت قلوبهم مخافته حتی اسهرت لیالیهم ؛
ای
بندگان خدا پرهیزکاری دوستان خدا را از انجام کارهای حرام باز می دارد و
ترس از خدا آنچنان در دل آنان جای می گیرد که شب ها را (برای نماز) بیدار
می مانند.
(نهج البلاغه ، خطبه 113).
حدیث226
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
افضل العمل : الصلاة علی میقاتها، ثم بر الوالدین ، ثم ان یسلم الناس من لسانک ؛
بهترین
عمل ، به پا داشتن نماز در وقت معین و زمان فضیلت آن است و سپس نیکی به
پدر و مادر و بعد از آن در امان بودن مردم از زبان تو است .
(کنزالعمال ، ج 15، ص 948)
حدیث227
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
من اسبغ وضوءه و احسن صلاته ،
و ادی زکاة ماله و کف غضبه و سجن لسانه ، و استغفر لذنبه ، و ادی النصیحة
لاهل بیت نبیه فقد استکمل حقایق الایمان و ابواب الجنة مفتحة له ؛
کسی
که وضوی خود را شاداب و کامل به جای آورد، و نماز خویش را نیکو بخواند،
زکات مالش را بپردازد، و خشم خود را فرو نشاند و زبانش را از گناهان مربوط
به زبان ببندد، و برای گناه خود با توبه طلب آمرزش کند، و نسبت به اهل بیت
پیامبر خویش خیرخواه باشد، البته تمام حقایق ایمان در او کامل شده و درهای
بهشت به روی او باز است .
(ثواب الاعمال ، ص 64)
حدیث228
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
لو صلیتم حتی تکونوا کالاوتار و صمتم حتی تکونوا کالحنایا لم یقبل الله منکم الا بورع ؛
اگر
آن قدر نماز بخوانید تا همچون زه کمان شوید، و آن قدر روزه بگیرید تا
همچون کمان خم شوید، خدا از شما قبول نمی کند، مگر این که انسان با ورع
باشید.
(بحارالانوار، ج 84، ص 258)
حدیث229
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
الخشوع زینة الصلاة ؛
خشوع ، زینت و زیور نماز است .
(بحارالانوار، ج 77، ص 131)
حدیث230
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
ان احب الاعمال الی الله - عز و جل - الصلاة و البر و الجهاد ؛
همانا محبوبترین اعمال در نزد خداوند: نماز، نیکی کردن و جهاد در راه خداست .
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 27)
حدیث231
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
ما عمل ابن ادم شیئا افضل من الصلاة و صلاح ذات البین و خلق حسن ؛
فرزند آدم (انسان) هیچ عملی انجام نمی دهد که بهتر از نماز و آشتی دادن مردم و خوش اخلاقی باشد.
(نهج الفصاحه ، ص 547، حدیث 2651)
حدیث232
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم فرمودند:
ثَلاثٌ مَنْ لَمْ
تَکُنْ فیهِ فَلَیْسَ مِنّی وَ لا مِنَ اللّه‌ِ عَزَّوَجَلَّ. قیلَ: یا
رَسولَ اللّه‌ِ، وَ ما هُنَّ؟ قالَ: حِلْمٌ یَرُدُّ بِهِ جَهْلَ الْجاهِلِ
وَ حُسْنُ خُلْقٍ یَعیشُ بِهِ فِی النّاسِ وَ وَرَعٌ یَحْجُزُهُ عَنْ
مَعاصِی اللّه‌ِ عَزَّوَجَلَّ؛
سه چیز است که هر کس نداشته باشد نه از
من است و نه از خدای عزّوجلّ. عرض شد: ای رسول خدا! آنها کدامند؟ فرمودند:
بردباری که به وسیله آن جهالت نادان را دفع کند، اخلاق خوش که با آن در
میان مردم زندگی کند و پارسایی که او را از نافرمانی خدا باز دارد.
(خصال، ص 145، ح 172)
حدیث233
امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
اِنَّ اللّه‌َ عَزَّوَجَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبیّا اِلاّ بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَ اَداءِ الاَْمانَةِ اِلَی الْبَرِّ وَ الْفاجِرِ؛
خداوند عزوجل هیچ پیامبری را نفرستاد، مگر به راستگویی و برگرداندن امانت به نیکوکار و بدکار .
کافی، ج 1، ص 104، ح 1
حدیث234
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم فرمودند:
اَکْرَمُ اَخلاقِ النَّبیّینَ وَ الصِّدّیقینَ وَ الشُهَداءِ وَ الصّالِحینَ التَّزاوُرُ فِی اللّه‌ِ؛
بزرگوارانه‌ترین اخلاق پیامبران، صدیقین (انسان‌های راستین) شهدا و صالحین، دیدار یکدیگر برای خداست.
دعائم الاسلام، ج 2، ص 106
حدیث235
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم فرمودند:
اِنّا اُمِرْنا مَعاشِرَ الاَنْبیاءِ بِمُداراةِ النّاسِ، کَما اُمِرْنا بِاِقامَةِ الفَرائِضِ؛
ما پیامبران، همان‌گونه که به برپا داشتن واجبات مأمور شده‌ایم، به مدارا کردن با مردم نیز مأمور شده‌ایم.
امالی طوسی، ص 521
حدیث236
امام صادق علیه السلام فرمودند:
لَمْ یَبْعَثِ اللّه‌ُ نَبیّا قَطُّ اِلاّ بِالْبِرِّ وَالْعَدْلِ؛
خداوند هیچ پیامبری را جز به نیکی و عدالت بر نینگیخت.
بحارالأنوار، ج 24، ص 292
حدیث237
رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و سلم فرمودند:
إِنَّ الانبیاءَ
إِنَّما فَضَّلَهُمُ اللّه عَلی خَلقِهِ بِشِدَّةِ مُداراتِهِم لأَِعداءِ
دینِ اللّه وَحُسنِ تَقیَّتِهِم لأَِجلِ إِخوانِهِم فِی اللّه ؛
خداوند
از این رو پیامبران را بر دیگر مردمان برتری داد که با دشمنان دین خدا
بسیار با مدارا رفتار می کردند و برای حفظ برادران همکیش خود نیکو تقیه می
کردند.
بحارالأنوار، ج75، ص401، ح42
حدیث238
رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و سلم فرمودند:
کادَ الحَلیمُ أَن یَکونَ نَبیّا؛
آدم بردبار به پیامبری نزدیک است.
بحارالأنوار، ج43، ص70، ح61
حدیث239
امام رضا علیه‌السلام فرمودند:
مِن اَخلاقِ النبیاءِ التَّنَظُّفُ؛
پاکیزگی از اخلاق پیامبران است.
کافی، ج 5، ص 567، ح 50
حدیث240
الکَرَمُ نَتیجَةُ عُلُوِّ الهِمَّه؛
کَرَم داشتن، زاییده بلندی همّت است.
غرر الحکم، 1477
حدیث241
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
خداوند ، آشکار کردن سلام را دوست دارد .
تحف‌العقول ، ص 311
حدیث242
امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند:
خداوند ، باحیای بردبار عفیف پرهیزکار را دوست دارد .
تحف‌العقول ، ص 310
حدیث243
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
چهار چیز از گنجهای نیکی است : نهان داشتن حاجت ، پنهان نمودن صدقه ، پوشیده داشتن درد ، و نهان کردن مصیبت.
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75 ، ص 175
حدیث244
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
هر کس خشم خود را ، با آن که بر اظ‌هار آن تواناست، فرو برد، خداوند در روز قیامت قلبش را از امنیت و آرامش پر می‌کند .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 7 ، ص 303
حدیث245
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
تواضع ، راضی بودن به نشستن در
جایی است که کمتر از شانش باشد ، و اینکه به هر کس رسیدی سلام کنی ، و
جدال را هر چند حق با تو باشد ، ترک کنی .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75 ، ص 176
حدیث246
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
پیوند با خویشان ، عملها را
پاکیزه می‌نماید ، اموال را افزایش می‌دهد ، بلا رادور می‌کند ، حساب آخرت
را آسان می‌نماید ، و مرگ را به تاخیر می‌اندازد .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 71 ، ص 111
حدیث247
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
هر کس با خانواده‌اش خوشرفتار باشد ، بر عمرش افزوده می‌گردد .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75 ، ص 175
حدیث248
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
سه چیز از خصلتهای نیک دنیا و
آخرت است: از کسی که به تو ستم کرده است‌گذشت کنی، به کسی که از تو بریده
است بپیوندی، و هنگامی که با تو به نادانی‌رفتار شود ، بردباری کنی .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75 ، ص 173
حدیث249
امام محمد باقر (علیه السلام)فرمودند:
نهایت کمال ، فهم در دین و صبر بر مصیبت ، و اندازه گیری در خرج زندگانی‌است .
بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75 ، ص 172
حدیث250
امام حسن عسکری(علیه السلام) فرمودند:
از نشانه‌های تواضع، سلام‌کردن به هر رهگذر است.
(بحارالانوار/78/372)
حدیث251
امام حسن عسکری(علیه السلام) فرمودند :
فروتنی نعمتی است که بر آن حسد نبرند.
(تحف‌العقول/520)
حدیث252
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
وجبت محبّه اللَّه علی من غضب فحلم؛
کسی که خشم آرد و بردباری کند، به صف محبان خداست.
نهج الفصاحه
حدیث253
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نعم سلاح المؤمن الصّبر و الدّعاء؛
چه نیکو سلاحی است صبر و دعا برای مؤمن.
نهج الفصاحه
حدیث254
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الْمَعْرُوفُ بَابُ مِنْ أَبْوَابِ الجنه وَ هُوَ یدفع مَصَارِعَ السَّوْءِ ؛
نیکی دری از درهای بهشت است و از مرگ بد جلوگیری می کند.
نهج الفصاحه
حدیث255
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من المروّه أن ینصت الأخ لأخیه إذا حدّثه و من حسن المماشاه أن یقف الأخ لأخیه إذا أنقطع شسع نعله؛
از
لوازم جوانمردی این است که برادر به گفتار برادر خویش وقتی با او سخن می
کند، گوش فرا دارد و از نیک رفتاری این است که برادر با برادر خویش وقتی
بند کفش وی بریده (و رفتن نتواند) توقف کند.
نهج الفصاحه
حدیث256
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من الصّدقه أن یعلّم الرّجل العلم فیعمل به و یعلّمه؛
از جمله صدقه این است که مرد علم آموزد و بدان عمل کند و تعلیم دهد.
نهج الفصاحه
حدیث257
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من الصّدقه أن تسّلّم علی النّاس و أنت طلق الوجه؛
از جمله صدقه این است که به مردم سلام کنی و گشاده رو باشی.
نهج الفصاحه
حدیث258
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من ستر أخاه المسلم فی الدّنیا فلم یفضحه ستره اللَّه یوم القیمه؛
هر که در دنیا راز برادر مسلمان خویش بپوشد و او را رسوا نکند خدا روز قیامت راز وی بپوشاند.
نهج الفصاحه
حدیث259
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من ردّ عن عرض أخیه ردّ اللَّه عن وجهه النّار؛
هر که از آبروی برادر خویش دفاع کند خدا آتش را از چهره وی باز دارد.
نهج الفصاحه
حدیث260
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من دفع غضبه دفع اللَّه عنه عذابه و من حفظ لسانه ستر اللَّه عورته؛
هر که غضب خویش باز دارد خدا عذاب خویش از وی باز دارد و هر که زبان خویش نگه دارد خدا عیب وی بپوشاند.
نهج الفصاحه
حدیث261
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أطعم مریضا شهوته أطعمه اللَّه من ثمار الجنّه؛
هر که غذای دلخواه مریضی را به او بخوراند خدا از میوه های بهشت به او بخوراند.
نهج الفصاحه
حدیث262
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أنظر معسرا إلی میسرته أنظره اللَّه بذنبه إلی توبته؛
هر که تنگدستی را مهلت دهد تا گشایش یابد خدا گناهش را مهلت دهد تا توبه کند.
نهج الفصاحه
حدیث263
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من کان سهّلا هیّنا لیّنا حرّمه اللَّه علی النّار؛
هر که آسانگیر و نرم و ملایم باشد خدا او را به جهنم حرام کند.
نهج الفصاحه
حدیث264
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من کنوز البرّ کتمان المصائب و الأمراض و الصّدقه؛
از گنجینه های نیکی نهان داشتن مصیبتها و مرضها و صدقه است.
نهج الفصاحه
حدیث265
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مداراه النّاس صدقه؛
با مردم مدارا کردن صدقه دادن است.
نهج الفصاحه
حدیث266
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من سعاده المرء حسن الخلق؛
نیک خوئی از سعادت مرد است.
نهج الفصاحه
حدیث267
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مکارم الأخلاق من أعمال الجنّه؛
اخلاق خوب از اعمال بهشت است.
نهج الفصاحه
حدیث268
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
مداراه النّاس نصف الإیمان و الرّفق بهم نصف العیش؛
مدارا کردن با مردم یک نیمه ایمان است و ملایمت با آنها یک نیمه خوش زیستن است.
نهج الفصاحه
حدیث269
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما من شی ء فی المیزان أثقل من حسن الخلق؛
در میزان اعمال چیزی سنگین تر از نیکخوئی نیست.
نهج الفصاحه
حدیث270
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما من جرعه أحبّ إلی اللَّه تعالی من جرعه غیظ یکظمها عبد، ما کظمها عبد إلّا ملاء اللَّه تعالی جوفه إیمانا؛
هیچ جرعه ای نزد خدا از جرعه خشمی که بنده ای فرو برد محبوب تر نیست. هر بنده ای جرعه خشم فرو برد خدا ضمیر او را از ایمان پر کند.
نهج الفصاحه
حدیث271
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما کان الرّفق فی شی ء إلّا زانه و لا نزع من شی ء إلّا شانه؛
مدارا در هر چه باشد آن را زینت دهد و از هر چه دور شود آن را خوار کند.
نهج الفصاحه
حدیث272
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما عمل ابن آدم شیئا أفضل من الصّلاه و صلاح ذات البین و خلق حسن؛
بنده آدم کاری بهتر از نماز و آشتی میان کسان و نیک خوئی نمی کند.
نهج الفصاحه
حدیث273
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما زان اللَّه العباد بزینه أفضل من زهاده فی الدنیا و عفاف فی بطنه و فرجه؛
خدا به بندگان خویش آرایشی بهتر از بی رغبتی به دنیا و عفت شکم و عورت نداده.
نهج الفصاحه
حدیث274
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما أعطی أهل بیت الرّفق إلّا نفعهم؛
مدارا نصیب هیچ خاندانی نشود مگر سودشان دهد.
نهج الفصاحه
حدیث275
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما أحسن القصد فی الغنی، ما أحسن القصد فی الفقر و أحسن القصد فی العباده؛
چه نیک است اعتدال هنگام بی نیازی، چه نیک است اعتدال هنگام نداری و چه نیک است اعتدال در عبادت.
نهج الفصاحه
حدیث276
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما أحسن عبد الصّدقه إلّا أحسن اللَّه الخلافه علی ترکته؛
وقتی بنده ای صدقه نیکو دهد خدا سرانجام ترکه او را نیکو کند.
نهج الفصاحه
حدیث277
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما رزق العبد رزقا أوسع علیه من الصّبر؛
هیچ کس را روزی ای وسیعتر از صبر نداده اند.
نهج الفصاحه
حدیث278
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما من جرعه أحبّ
إلی اللَّه من جرعه غیظ کظمها رجل أو جرعه صبر علی مصیبه و ما من قطره
أحبّ إلی اللَّه من قطره دمع أهریقت من خشیه اللَّه و قطره دم أهریقت فی
سبیل اللَّه؛
هیچ جرعه ای نزد خدا از جرعه خشمی که مردی فرو برد یا جرعه
صبری که بر مصیبت نوشد محبوب تر نیست و هیچ قطره ای نزد خدا از قطره اشگی
که از ترس خدا ریخته شود یا قطره خونی که در راه خدا ریخته شود محبوبتر
نیست.
نهج الفصاحه
حدیث279
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا یستکمل العبد الإیمان حتّی یکون فیه ثلاث خصال الإنفاق من الإقتار و الإنصاف من نفسه و بذل السّلام؛
تا سه صفت در بنده ای نباشد ایمان وی کامل نشود صدقه دادن در تنگ دستی و انصاف دادن به ضرر خویش و سلام بسیار کردن.
نهج الفصاحه
حدیث280
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا یستر عبد عبدا فی الدّنیا إلّا ستره اللَّه یوم القیمه؛
هر بنده ای که در دنیا برای دیگری راز پوشی کند، روز قیامت خدا راز پوش وی شود.
نهج الفصاحه
حدیث281
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا مظاهره أوثق من المشاوره و لا إیمان کالحیاء؛
تعاونی بهتر از مشورت نیست و ایمانی چون حیا نیست.
نهج الفصاحه
حدیث282
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا دین إلّا بمروّه؛
دین جز به جوانمردی قوام نمی گیرد.
نهج الفصاحه
حدیث283
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تکون زاهدا حتّی تکون متواضعا؛
تا متواضع نباشی زاهد نباشی.
نهج الفصاحه
حدیث284
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس شی ء أثقل فی المیزان من الخلق الحسن؛
در میزان اعمال، چیزی سنگین تر از خوی نیک نیست.
نهج الفصاحه
حدیث285
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الکرم التّقوی، و الشّرف التّواضع و الیقین الغنی؛
کرامت به پرهیزکاری است و شرف به تواضع و بی نیازی به یقین.
نهج الفصاحه
حدیث286
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلّ ذی نعمه محسود إلّا صاحب التّواضع؛
هر که نعمتی دارد به معرض حسد است مگر آن که تواضع دارد.
نهج الفصاحه
حدیث287
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کاد الحلیم أن یکون نبیّا؛
نزدیک بود که شخص بردبار پیامبر شود.
نهج الفصاحه
حدیث288
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
القناعه مال لا ینفد؛
قناعت مالی است که تمام نمی شود.
نهج الفصاحه
حدیث289
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الغیره من الإیمان و المذاء من النّفاق؛
غیرتمندی از ایمان است و بی بندوباری از نفاق.
نهج الفصاحه
حدیث290
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
العفو أحقّ ما عمل به؛
عفو شایسته ترین کاری است که کنند.
نهج الفصاحه
حدیث291
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
العفاف زینه النّساء؛
عفت، زینت زنانست.
نهج الفصاحه
حدیث292
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
العدل حسن و لکن
فی الامراء أحسن، السّخاء حسن و لکن فی الأغنیاء أحسن، الورع حسن و لکن فی
العلماء أحسن، الصّبر حسن و لکن فی الفقراء أحسن، التّوبه حسن و لکن فی
الشّباب أحسن، الحیاء حسن و لکن فی النّساء أحسن؛
عدالت نیک است ولی از
زمامداران نیکوتر است، سخاوت نیک است ولی از اغنیا نیکوتر است، تقوی نیک
است ولی از علما نیکوتر است صبر نیک است ولی از فقرا نیکوتر است. توبه نیک
است ولی از جوانان نیکوتر است شرم نیک است ولی از زنان نیکوتر است.
نهج الفصاحه
حدیث293
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
عمل الجنّه
الصّدق و إذا صدق العبد برّ و إذا برّ أمن و إذا أمن دخل الجنّه، و عمل
النّار الکذب و إذا کذب العبد فجر و إذا فجر کفر و إذا کفر دخل النّار؛
عمل
بهشت راست گوئی است و چون بنده راست گوید نیکی کند و چون نیکی کند ایمن
شود و چون ایمن شود به بهشت در آید و عمل جهنم دروغ است و چون بنده دروغ
گوید بد کار شود و چون بدکار شود به کفر گراید و چون به کفر گراید به جهنم
رود.
نهج الفصاحه
حدیث294
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
عدل ساعه خیر من عباده سنه؛
یک ساعت عدالت از یک سال عبادت بهتر است.
نهج الفصاحه
حدیث295
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّمت سیّد الأخلاق و من مزح استخفّ به؛
خاموشی سرور اخلاق است و هر که مزاح کند، سبکش گیرند.
نهج الفصاحه
حدیث296
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّمت زین للعالم و ستر للجاهل؛
خاموشی زینت دانا و پرده نادانست.
نهج الفصاحه
حدیث297
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّمت أرفع العباده؛
خاموشی والاترین عبادتهاست.
نهج الفصاحه
حدیث298
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّمت حکم و قلیل فاعله؛
خاموشی خردمندی است و خاموشی گزینان کمند.
نهج الفصاحه
حدیث299
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصرعه کلّ الصرعه الّذی یغضب فیشتدّ غضبه و یحمرّ وجهه و یقشعرّ شعره فیصرع غضبه؛
کمال دلیری آن است که کسی خشمگین شود و خشمش سخت شود و چهره اش سرخ شود و مویش بلرزد و بر خشم خود خیره شود.
نهج الفصاحه
حدیث300
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّبر من الإیمان بمنزله الرّأس من الجسد؛
صبر نسبت به ایمان چون سر نسبت به تن است.
نهج الفصاحه
حدیث301
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّبر و الاحتساب أفضل من عتق الرّقاب و یدخل اللَّه صاحبهنّ الجنّه بغیر حساب؛
صبر و سکون از آزاد کردن بندگان بهتر است و خدا صاحب آن را بدون حساب به بهشت می برد.
نهج الفصاحه
حدیث302
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّبر رضا؛
صبر مایه خشنودی است.
نهج الفصاحه
حدیث303
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الصّبر نصف الإیمان و الیقین الإیمان کلّه؛
صبر یک نیمه ایمان است و یقین همه ایمانست.
نهج الفصاحه
حدیث304
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
صله الرّحم و حسن الخلق و حسن الجوار یعمران الدّیار و یزدن فی الأعمار؛
پیوند خویشان و نیک خویی و خوش همسایگی شهرها را آباد کند و عمرها را فزونی دهد.
نهج الفصاحه
حدیث305
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
صله الرّحم تزید فی العمر و تدفع میته السّوء؛
پیوند خویشان عمر را فزونی دهد و از مرگ بد جلوگیری کند.
نهج الفصاحه
حدیث306
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
السّخاء خلق اللَّه الأعظم؛
سخاوت، خلق بزرگ خداست.
نهج الفصاحه
حدیث307
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الرّفق رأس الحکمه؛
مدارا اساس حکمت است.
نهج الفصاحه
حدیث308
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الرّفق به الزّیاده و البرکه و من یحرم الرّفق یحرم الخیر؛
مدارا قرین فزونی و برکت است و هر که از مدارا بی بهره باشد، از خوبی بی بهره است.
نهج الفصاحه
حدیث309
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
رأس العقل بعد الإیمان باللَّه الحیاء و حسن الخلق؛
اساس عقل پس از ایمان به خدا، حیا و نیکخوئی است.
نهج الفصاحه
حدیث310
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
رأس العقل بعد
الإیمان باللَّه التّودّد إلی النّاس و ما یستغنی رجل عن مشوره و إنّ أهل
المعروف فی الدّنیا هم أهل المعروف فی الآخره و إنّ أهل المنکر فی
الدّنیاهم أهل المنکر فی الآخره؛
اساس عقل پس از ایمان به خدا دوستی با
مردم است هیچ کس از مشورت بی نیاز نیست: نیکوکاران این جهان نیکوکاران آن
جهانند و بدکاران این جهان بدکاران آن جهانند.
نهج الفصاحه
حدیث311
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
رأس العقل بعد الإیمان باللَّه التّودّد إلی النّاس و اصطناع المعروف إلی کلّ برّ و فاجر؛
اساس عقل پس از ایمان به خدا دوستی با مردم و نیکوکاری با نیک و بد است.
نهج الفصاحه
حدیث312
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
رأس العقل المداراه و أهل المعروف فی الدّنیا أهل المعروف فی الآخره؛
اساس عقل مداراست و نیکوکاران دنیا نیکوکاران آخرتند.
نهج الفصاحه
حدیث313
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
رأس الدّین النّصیحه للَّه و لدینه و لرسوله و لکتابه و لأئمّه المسلمین و للمسلمین عامّه؛
اساس دین، خیرخواهی برای خدا و دین خدا و پیامبر خدا و کتاب خدا و پیشوایان مسلمانان و همه مسلمانان است.
نهج الفصاحه
حدیث314
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
رأس الدّین الورع؛
اساس دین، پرهیزکاری است.
نهج الفصاحه
حدیث315
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الدّین النّصیحه؛
کمال دین خیر خواهی است.
نهج الفصاحه
حدیث316
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الخلق الحسن یذیب الخطایا کما یذیب الماء الجلید و الخلق السّوء یفسد العمل کما یفسد الخلّ العسل؛
خوی نیک گناهان را محو می کند چنان که آب یخ را ذوب می کند و خوی بد اعمال را فاسد می کند چنان که سرکه عسل را تباه می کند.
نهج الفصاحه
حدیث317
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خیر ما أعطی النّاس خلق حسن؛
بهترین چیزی که به مردم داده اند، خوی نیکست.
نهج الفصاحه
حدیث318
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خیر دینکم الورع؛
بهترین صفات دین شما پرهیزکاری است.
نهج الفصاحه
حدیث319
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خیار أمّتی علماؤها و خیار علمائها حلماؤها؛
بهترین امت من دانشمندانند و بهترین دانشمندان امت من بردبارانند.
نهج الفصاحه
حدیث320
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خمس من سنن المرسلین: الحیاء و الحلم و الحجامه و السّواک و التّعطّر؛
پنج چیز از سنت پیغمبران است حیا و حلم و حجامت و مسواک و عطر زدن.
نهج الفصاحه
حدیث321
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خصلتان لیس فوقهما من البرّ شی ء الإیمان باللَّه و النّفع لعباد اللَّه؛
دو خصلت است که نیک تر از آن نیست ایمان به خدا و سودمندی برای بندگان خدا.
نهج الفصاحه
حدیث322
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
خشیه اللَّه رأس کلّ حکمه و الورع سیّد العمل؛
ترس خدا سر همه حکمتهاست و ورع پیشوای اعمال است.
نهج الفصاحه
حدیث323
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحیاء و الإیمان قرنا جمیعا فإذا رفع أحدهما رفع الآخر؛
حیا و ایمان قرین یکدیگرند اگر یکی از میان برخاست دیگری هم برود.
نهج الفصاحه
حدیث324
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحیاء هو الدّین کلّه؛
حیا تمام دین است.
نهج الفصاحه
حدیث325
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحیاء لا یأتی إلّا بخیر؛
از حیا جز نیکی نمی آید.
نهج الفصاحه
حدیث326
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحیاء شعبه من الإیمان؛
حیا شعبه ای از ایمان است.
نهج الفصاحه
حدیث327
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحیاء زینه و التّقی کرم و خیر المرکب الصّبر و انتظار الفرج من اللَّه عزّ و جلّ عباده؛
حیا مایه زینت و تقوی مایه بزرگی است و بهترین وسیله وصول به مقصود صبر است و انتظار گشایش از طرف خداوند عبادت است.
نهج الفصاحه
حدیث328
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحیاء خیر کلّه؛
حیا سراسر نیکی است.
نهج الفصاحه
حدیث329
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الحلیم سیّد فی الدّنیا و سیّد فی الآخره؛
بردبار در دنیا و آخرت بزرگوار است.
نهج الفصاحه
حدیث330
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
حسن الخلق یذیب الخطایا کما تذیب الشّمس الجلید؛
نیک خوئی، گناهان را محو می کند چنان که خورشید یخ را آب می کند.
نهج الفصاحه
حدیث331
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
حسن الخلق یثبت المودّه؛
نیک خوئی، دوستی را استوار می کند.
نهج الفصاحه
حدیث332
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
حسن الخلق نصف الدّین؛
نیک خوئی یک نیمه دین است.
نهج الفصاحه
حدیث333
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
حسن الخلق خلق اللَّه الأعظم؛
نیک خوئی، خلق بزرگ خداوند است.
نهج الفصاحه
حدیث334
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
حسن البشر یذهب بالسّخیمه؛
گشاده روئی کینه را ببرد.
نهج الفصاحه
حدیث335
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
حرّم علی النّار کلّ هیّن لیّن سهل قریب من النّاس؛
هر که نرم و ملایم و آسان گیر و نزدیک به مردم باشد بر آتش حرام است.
نهج الفصاحه
حدیث336
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الجنّه دار الأسخیاء؛
بهشت خانه سخاوت مندان است.
نهج الفصاحه
حدیث337
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من مکارم الأخلاق فی الدّنیا و الآخره أن تعفو عمّن ظلمک و تصل من قطعک و تحلم عمّن جهل علیک؛
سه
چیز در جهان از فضائل اخلاق است: از ستمگر درگذری، و با کسی که از تو
بریده پیوند گیری و با کسی که با تو سبک سری می کند، به حلم رفتار کنی.
نهج الفصاحه
حدیث338
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنوز
البرّ: إخفاء الصّدقه و کتمان المصیبه و کتمان الشّکوی یقول اللَّه: إذا
ابتلیت عبدی فصبر و لم یشکنی إلی عوّاده أبدلته لحما خیرا من لحمه و دما
خیرا من دمه فإن أبرأته أبرأته و لا ذنب له و إن توفّیته فإلی رحمتی؛
سه
چیز از گنجینه های نیکی است: مخفی ساختن صدقه و پنهان داشتن مصیبت و مستور
ساختن شکایت، خداوند گوید: وقتی بنده خود را مبتلا ساختم و صبر کرد و با
عیادت کنندگان خود از من شکایت نکرد گوشتی بهتر از گوشت او و خونی بهتر از
خون وی بدو می دهم اگر او را شفا دادم همه گناهانش محو شده است و اگر جانش
را گرفتم او را مشمول رحمت خود کرده ام.
نهج الفصاحه
حدیث339
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنّ فیه نشر اللَّه تعالی علیه کنفه و أدخله جنّته: رفق بالضّعیف و شفقه علی- الوالدین و الإحسان إلی- المملوک؛
سه چیز است که در هر که باشد خداوند وی را پناه دهد و ببهشت برد:مدارا با ناتوان و مهربانی با پدر و مادر و نیکی با زیر دست.
نهج الفصاحه
حدیث340
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنّ فیه فهو من الأبدال: الرّضا بالقضا و الصّبر عن محارم اللَّه و الغضب فی ذات اللَّه عزّ و جلّ؛
سه چیز است که در هر که باشد از نیکان است، رضا به قضا و صرف نظر از محرمات خدا و خشمگین شدن در راه خدا.
نهج الفصاحه
حدیث341
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنّ فیه حاسبه اللَّه تعالی حسابا یسیرا و أدخله الجنّه برحمته: تعطی من حرمک و تعفو عمّن ظلمک و تصل من قطعک؛
سه
چیز است که در هر که باشد خدا حساب را بر او آسان گیرد و وی را به اقتضای
رحمت خود به بهشت در آورد:عطا به آن کس که تو را محروم کرده است و عفو آن
کس که بر تو ستم روا داشته است و پیوند با آن کس که از تو بریده است.
نهج الفصاحه
حدیث342
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنّ فیه
استوجب الثّواب و استکمل الإیمان: خلق یعیش به فی النّاس و ورع یحجزه عن
محارم اللَّه تعالی و حلم یردّه عن جهل الجاهل؛
سه چیز است که در هر که
باشد سزاوار ثواب است و ایمانش کامل است: اخلاقی که به وسیله آن با مردم
زندگی کند و تقوایی که وی را از محرمات خدا دور سازد و حلمی که او را از
جهالت با جاهل بر کنار دارد.
نهج الفصاحه
حدیث343
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنّ فیه
استکمل خصال الإیمان الّذی إذا رضی لم یدخله رضاه فی باطل و إذا غضب لم
یخرجه الغضب من الحقّ و إذا قدر لم یتعاط ما لیس له؛
سه چیز است که در
هر که باشد صفات ایمان در او کامل است آن که وقتی خشنود شد به باطل نگراید و
وقتی خشمگین شد از حق تجاوز نکند و وقتی قدرت یافت به مال کسان دست نبرد.
نهج الفصاحه
حدیث344
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ثلاث من کنّ فیه آواه اللَّه فی کنفه و نشر علیه رحمته و أدخله جنّته: من إذا أعطی؛
سه
چیز است که در هر که باشد خداوند او را در پناه خود جای دهد و رحمت خویش
را بر او بگستراند و داخل بهشت کند: آن که وقتی عطا بیند، شکر گزارد و وقتی
قدرت دارد، عفو کند و وقتی به خشم آید، سستی پیشه نماید.
نهج الفصاحه
حدیث345
إنّ من أکمل المؤمنین إیمانا أحسنهم خلقا و ألطفهم بأهله؛
از همه مؤمنان ایمان آن کس کاملتر است که اخلاقش نیک تر است و با کسان خود بهتر رفتار می کند.
نهج الفصاحه
حدیث346
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ من أحبّکم إلیّ أحسنکم أخلاقا؛
هر کس از شما خوش خلق تر است پیش من محبوبتر است.
نهج الفصاحه
حدیث347
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ لکلّ دین خلقا و إنّ خلق هذا الدّین الحیاء؛
هر دینی خوی خاص دارد و خوی دین ما حیاست.
نهج الفصاحه
حدیث348
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ حسن الخلق لیذیب الخطیئه کما تذیب الشّمس الجلید؛
خوش اخلاقی گناه را محو می کند چنان که آفتاب یخ را آب می کند.
نهج الفصاحه
حدیث349
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ المؤمن لیدرک بحسن الخلق درجه القائم الصّائم؛
مؤمن به وسیله خوش خلقی به مقام نماز شب گزار و روزه دار می رسد.
نهج الفصاحه
حدیث350
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی یحبّ العبد التّقیّ الغنیّ الحفیّ؛
خداوند بنده پرهیزکار ثروتمند مهربان را دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث351
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی یحبّ من عباده الغیور؛
خداوند از بندگان خود شخص غیور را دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث352
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی یحبّ السّهل الطّلیق؛
خداوند شخص آسانگیر آزاده را دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث353
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی یحبّ الرّفق فی الأمر کلّه؛
خداوند ملایمت را در همه چیز دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث354
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی غیور یحبّ الغیور.
خداوند غیرتمند است و مرد غیرتمند را دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث355
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی عفوّ یحبّ العفو.
خداوند بخشنده است و بخشش را دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث356
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی رفیق یحبّ الرّفق و یعطی علیه ما لا یعطی علی العنف.
خداوند ملایم است و ملایمت را دوست دارد و به وسیله آن چیزها می دهد که به وسیله خشونت نمی دهد.
نهج الفصاحه
حدیث357
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی جواد یحبّ الجود و یحبّ معالی الأخلاق و یکره سفسافها؛
خداوند بخشنده است و بخشش را دوست دارد و اخلاق عالی را دوست دارد و اخلاق پست را دوست ندارد.
نهج الفصاحه
حدیث358
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه تعالی جمیل یحبّ الجمال سخیّ یحبّ السّخاء، نظیف یحبّ النّظافه؛
خداوند زیباست و زیبائی را دوست دارد، بخشنده است و بخشش را دوست دارد، پاکیزه است و پاکیزگی را دوست دارد.
نهج الفصاحه
حدیث359
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ العبد لیدرک بحسن الخلق درجه الصّائم القائم؛
بنده به وسیله خوش خلقی به مقام روزه دار و نمازگزار می رسد.
نهج الفصاحه
حدیث360
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ العبد لیتصدّق بالکسره تربو عند اللَّه حتّی تکون مثل أحد؛
بنده یک پاره نان صدقه می دهد و پیش خدا بزرگ می شود تا مثل کوه احد می شود.
نهج الفصاحه
حدیث361
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ البرّ و الصّله یستطیلان الأعمار و یعمّران الدّیار و یکثّران الأموال و لو کان القوم فجّارا؛
نیکی با کسان و مهربانی با خویشان عمرها را دراز و شهرها را آباد و اموال را زیاد می کند اگر چه انجام دهندگان آن بدکاران باشند.
نهج الفصاحه
حدیث362
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أکثر ما یدخل الجنّه النّاس تقوی اللَّه و حسن الخلق؛
مردم بیشتر به واسطه ترس خدا و نیک خلقی به بهشت می روند.
نهج الفصاحه
حدیث363
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أمر بین أمرین و خیر الامور أوساطها؛
راهی میان افراط و تفریط است و بهترین کارها میانه روی است.
نهج الفصاحه
حدیث364
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اللّهمّ أغننی بالعلم و زیّنّی بالحلم و أکرمنی بالتّقوی و جمّلنی بالعافیه؛
خدایا مرا به علم توانگر ساز و به حلم زینت بخش و به تقوی عزیز کن و به عافیت زیبائی ده.
نهج الفصاحه
حدیث365
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ألا أخبرکم بأیسر العباده و أهونها علی البدن؟ الصّمت و حسن الخلق؛
می خواهید شما را به عبادتی که از همه عبادتها بر بدن آسانتر است خبر دهم؟ سکوت و نیک خوئی.
نهج الفصاحه
حدیث366
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ألا أخبرکم بمن یحرم علیه النّار غدا؟ علی کلّ هیّن لیّن قریب سهل؛
می خواهید شما را خبر دهم که فردا آتش بر چه کس حرام است؟
هر کس که ملایم و نرم و زودجوش و آسان گیر باشد.
نهج الفصاحه
حدیث367
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أفضل النّاس من تواضع عن رفعه و زهد عن غنیه و أنصف عن قوّه و حلم عن قدره؛
بهتر از همه مردم کسی است که در حال رفعت فروتنی کند و در عین ثروت زاهد باشد و در عین قوت انصاف دهد و در حال قدرت برد باری کند.
نهج الفصاحه
حدیث368
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أفضل الفضائل أن تصل من قطعک و تعطی من حرمک و تصفح عمّن ظلمک؛
بهترین فضایل این است که با آن که از تو ببرد پیوند گیری و به کسی که تو را محروم می کند عطا کنی و از آن که بر تو ستم کند، درگذری.
نهج الفصاحه
حدیث369
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أفضل الإیمان الصّبر و السّماحه؛
بهترین خصال ایمان صبر و گذشت است.
نهج الفصاحه
حدیث370
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أفضل الأعمال ثلاثه:التّواضع عند الدّوله و العفو عند القدره و العطیّه بغیر المنّه؛
بهترین کارها سه چیز است، تواضع به هنگام دولت و عفو به هنگام قدرت و بخشش بدون منت.
نهج الفصاحه
حدیث371
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أعقل النّاس أشدّهم مداراه للنّاس؛
عاقل تر از همه مردم کسی است که با مردم بیشتر مدارا کند.
نهج الفصاحه
حدیث372
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أشدّکم من ملک نفسه عند الغضب و أحلمکم من عفی بعد المقدره؛
نیرومندترین شما کسی است که هنگام غضب بر خود تسلط داشته باشد و بردبارترین شما کسی است که پس از قدرت از گناه کسان درگذرد.
نهج الفصاحه
حدیث373
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أربع من أعطیهنّ
فقد أعطی خیر الدّنیا و الآخره لسان ذاکر و قلب شاکر و بدن علی البلاء
صابر و زوجه لا تبغیه خونا فی نفسها و لا ماله؛
چهار چیز است که هر کس
از آن بهره دارد از نیکی دو جهان بهره ور است، زبانی که یاد خدا کند و قلبی
که سپاس پروردگار گذارد و تنی که بر بلا صبور باشد و زنی که بناموس و مال
وی خیانت نکند.
نهج الفصاحه
حدیث374
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أربع إذا کنّ فیک فلا علیک ما فاتک من الدّنیا صدق الحدیث و حفظ الأمانه و حسن الخلق و عفّه مطعم؛
چهار چیز است که اگر داری بر آنچه نداری غم مخور: راستی گفتار و حفظ امانت و نیکی خلق و عفت در کار خوراک.
نهج الفصاحه
حدیث375
امام علی ـ علیه السّلام ـ می فرمایند :
أفضل العبادة العفاف؛
برترین عبادت، پاکدامنی است.
الکافی: 2 / 468 / 8.
حدیث376
قال الامام علی ـ علیه السّلام ـ :
انّ من العبادة لین الکلام و افشاء السّلام؛
به نرمی سخن گفتن و سلام کردن به مردم عبادت است.
غرر الحکم: 3421.
حدیث377
حضرت علی (علیه السلام) فرمودند :
لو تمیزت الاشیاء لکان الصدق مع الشجاعة؛
اگر اشیاء دسته بندی شوند بدون شک صدق وراستی با شجاعت وقهرمانی همراه خواهد بود.
غرر الحکم : 5 / 118
حدیث378
حضرت علی (علیه السلام) فرمودند :
ثمرة الشجاعة الغیرة؛
غیرت، ثمره و حاصل شجاعت وقهرمانی است.
غرر الحکم : 3 / 328
حدیث379
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
الصبر رأس الایمان ؛
صبر سر ایمان است .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 140
حدیث380
امام جعفر صادق (علیه السلام) :
کان أمیرالمؤمنین صلوات الله علیه یقول : أفضل العبادة العفاف؛
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمودند : بهترین عبادت عفت است .
اصول کافی ، ج 3 ، ص 125
حدیث381
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
خَمْسٌ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلینَ: اَْلْحَیاءُ وَ الْحِلْمُ وَ الْحِجامَةُ وَ السِّواکُ وَ التَّعَطُّرُ؛
پنج چیز از سنت پیغمبران است: حیا، بردباری، حجامت کردن، و مسواک و عطر زدن.
نهج الفصاحه، ح 1463 .
حدیث382
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
اَقْرَبُکُمْ غَدا
مِنّی فِی الْمَوْقِفِ اَصْدَقُکُمْ لِلْحَدیثِ وَ اَدّاکُمْ لِلاَْمانَةِ
وَ اَوفاکُمْ بِالْعَهْدِ وَ اَحْسَنُکُمْ خُلْقا وَ اَقْرَبُکُمْ مِنَ
النّاسِ؛
نزدیک‌ترین شما به من در قیامت: راستگوترین، امانتدارترین، وفادارترین به عهد و پیمان، خوش اخلاق‌ترین و نزدیک‌ترین شما به مردم است.
امالی طوسی، ص 229 .
حدیث383
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
اَوصانی رَبّی
بِسَبعٍ: اَوصانی بِالاِْخلاصِ فِی السِّرِّ وَ الْعَلانیَةِ وَ اَن
اَعْفُوَ عَمَّن ظَلَمَنی و اُعْطیَ مَن حَرَمَنی و اَصِلَ مَنْ قَطَعَنی و
اَن یَکونَ صَمْتی فِکْرا وَ نَظَری عِبَرا؛
پیامبراکرم
صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند : پروردگارم هفت چیز را به من سفارش
فرمود: اخلاص در نهان و آشکار، گذشت از کسی که به من ظلم نموده، بخشش به
کسی که مرا محروم کرده، رابطه با کسی که با من قطع رابطه کرده، و سکوتم
همراه با تفکّر و نگاهم برای عبرت باشد.
کنزالفوائد، ص 184 .
حدیث384
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
اِنّا اُمِرْنا مَعاشِرَ الاَنْبیاءِ بِمُداراةِ النّاسِ، کَما اُمِرْنا بِاِقامَةِ الفَرائِضِ؛
ما پیامبران، همان‌گونه که به برپا داشتن واجبات مأمور شده‌ایم، به مدارا کردن با مردم نیز مأمور شده‌ایم.
امالی طوسی، ص 521.
حدیث385
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
آیا شما را از
شبیه‌ترینتان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آری ای رسول خدا! فرمودند: هر
کس خوش اخلاق‌تر، نرم‌خوتر، به خویشانش نیکوکارتر، نسبت به برادران دینی‌اش
دوست‌دارتر، بر حق شکیباتر، خشم را فروخورنده‌تر و با گذشت‌تر و در خرسندی
و خشم با انصاف تر باشد.
کافی، ج 2، ص 240، ح 35 .
حدیث386
امام صادق علیه السلام می فرمایند:
مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکی
عَمَلُهُ و مَن حَسُنَت نِیَّتُهُ زیدَ فی رِزقِهِ و مَن حَسُنَ بِرُّهُ
بِأَهْلِ بَیْتِهِ مُدَّ لَهُ فی عُمُرِهِ؛
هر کس راستگو باشد، عملش
پاکیزه می‌شود و رشد می‌کند؛ هر کس نیتش خوب باشد روزیش زیاد می‌شود و هر
کس به شایستگی در حق خانواده‌اش نیکی کند، عمرش طولانی می‌شود.
کافی، ج 2، ص 105، ح 11.
حدیث387
پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند:
اَرْبَعٌ تَزیدُ الرِّزْقَ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَ حُسْنُ الْجِوارِ وَ کَفُّ الاَْذی وَ قِلَّةُ الضَّجْرِ؛
چهار چیز روزی را زیاد می‌کند: خوش اخلاقی، خوش‌رفتاری با همسایه، اذیت نکردن و کم کردن بی‌تابی.
معدن الجواهر، ص 39.
حدیث388
پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند:
مَنْ تَوَکَّلَ عَلَی اللَّهِ کَفاهُ مُؤْنَتَهُ وَ رِزْقَهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ؛
هر کس به خدا توکّل کند، خداوند هزینه زندگی‌اش را کفایت کند و از جایی که گمان نمی‌برد، به او روزی می‌دهد.
کنزالعمال، ح 5693 .
حدیث389
امام صادق علیه السلام می فرمایند:
اَلْبِرُّ یَزیدُ فِی الرِّزْقِ؛
نیکوکاری روزی را زیاد می‌کند.
کتاب الزهد، ص 33 .
حدیث390
تقواپیشگان، نشانه‌هایی دارند که با آنها شناخته می‌شوند: راستگویی،
امانتداری، وفای به عهد، کم فخر فروشی، کم بخل ورزیدن، صله رحِم، رحْم به
ضعیفان، کم موافقت کردن با زنان، به همه نیکی کردن، خوش‌اخلاقی، بردباری
بسیار و پیروی از علم نزدیک کننده به خداوند. و آنان طوبی و سرانجام نیک
دارند. طوبی درختی است که ریشه آن در خانه پیامبر خداصلی الله علیه وآله
است .
خصال، ص 483، ح 56
حدیث391
امام علی علیه السلام :
اِنَّ الاَْتْقیاءَ کُلُّ سَخیٍّ مُتَعَفِّفٍ مُحْسِنٍ؛
همه تقوا پیشگان سخاوتمند، پاکدامن و نیکوکارند.
غررالحکم، ح 3401.
حدیث392
امام علی علیه السلام :
اَلْمُتَّقونَ فیها (فِی الدُّنیا) هُمْ
اَهْلُ الْفَضائِلِ مَنْطِقُهُمُ الصَّوابُ وَ مَلْبَسُهُمُ الاِقْتِصادُ
وَ مَشْیُهُمُ التَّواضُعُ؛
تقواپیشگان، در دنیا اهل فضایلند، گفتارشان راست و درست، روششان میانه‌روی و رفتارشان متواضعانه است.
نهج البلاغه، از خطبه 184 .
حدیث393
امام علی علیه السلام :
اَلتَّقْوی ظاهِرُهُ شَرَفُ الدُّنْیا وَ باطِنُهُ شَرَفُ الْآخِرَةِ ؛
تقوا، ظاهرش شرافت دنیا و باطنش شرافت آخرت است.
غررالحکم، ح 1990 .
حدیث394
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند :
ثَلاثٌ مَنْ اَتَی اللّه‌َ
بِواحِدَةٍ مِنْهُنَّ اَوْجَبَ اللّه‌ُ لَهُ الْجَنَّةَ: اَلاِْنْفاقُ مِنْ
اِقْتارٍ وَ الْبِشْرُ لِجَمیعِ الْعالَمِ وَ الاِْنْصافُ مِنْ نَفْسِهِ؛
هر
کس یکی از این کارها را به درگاه خدا ببرد، خداوند بهشت را برای او واجب
می‌گرداند: انفاق در تنگدستی، گشاده‌رویی با همگان و رفتار منصفانه.
کافی، ج 2، ص 103، ح 2.
حدیث395
حضرت رسوا اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
سادَهُ النّاسِ فِی الدُّنْیا الأسْخِیاء، سادَهُ النّاسِ فِی الاخِرَهِ الاْتْقِیاء؛
سرور و سید مردم در دنیا افراد سخاوتمند خواهند بود، و سید و سرور انسان‌ها در قیامت پرهیزکاران هستند.
بحارالأنوار: ج 68، ص 350، ح 1
حدیث396
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ وَالبِرَّ لَیُهَوِّنانِ الحِسابَ وَیَعْصِمانِ مِنَ الذُّنوبِ؛
صله رحم و نیکی، حساب (قیامت) را آسان و از گناهان جلوگیری می‌کند.
کافی، ج 2، ص 157، ح 31 .
حدیث397
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
صِلَةُ الاَْرحامِ تُزَ کّی الاَْعمالَ وَتُنْمی الاَْموالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلوی وَتُیَسِّرَ الْحِسابَ وَتُنْسِئُ فِی الاَْجَلِ؛
صله رحم، اعمال را پاکیزه، اموال را بسیار، بلا را برطرف و حساب (قیامت) را آسان می‌کند و مرگ را به تأخیر می‌اندازد.
کافی، ج 2، ص 157، ح 33 .
حدیث398
امام علی علیه السلام می فرمایند :
صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَ تَدْفَعُ النِّقَمَ؛
صله رحم، نعمت‌ها را فراوان می‌کند و سختی‌ها را از بین می‌برد.
غررالحکم، ح 5836.
حدیث399
پیامبراکرم صلی الله علیه وآله می فرمایند :
ما عَمِلَ ابْنُ آدَمَ شَیْئاً اَفْضَلَ مِنَ الصَّلاةِ وَ صَلاحِ ذاتِ الْبَیْنِ وَ خُلْقٍ حَسَنٍ ؛
انسان هیچ کاری بهتر از نماز، اصلاح میان مردم و خوش اخلاقی نکرده است.
نهج الفصاحه، ح 2651 .
حدیث400
امام علی علیه السلام :
اَلْعَدلُ اَفْضَلُ مِنَ الشَّجاعَةِ لاَِنَّ
النّاسَ لَوِ اسْتَعْمَلُوا الْعَدْلَ عُموما فی جَمیعِهِمْ
لاَسْتَغْنَوْا عَنِ الشَّجاعَةِ؛
عدالت بهتر از شجاعت است، زیرا اگر مردم همگی عدالت را درباره یکدیگر به‌کار گیرند، از شجاعت بی‌نیاز می‌شوند.
شرح‌نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید،ح20،ص333،ح816 .